Bir kimse harem bölgesinde ceylan görse ne yapar?

344

(Bölümün numarası 11; Page No. 195) Harem bölgesinin av hayvanları ve bitkileri (Bölümün numarası 11; Page No. 196) (1692) no'lu fetva: Soru: Bundan bir süre önce Cızan bölgesinde süt emme çağında bir ceylan yavrusu satın aldım. Ve onu Mekke'ye evimin bulunduğu yere getirdim. Şu anda büyüdü ve biz ondan rahatsızlık duymaktayız. Bu ceylanı Mekke'den Taif veya Cidde'ye götürüp satabilir miyim? Ya da el-Hill bölgesine çıkarıp, kesip etinden istifade edebilir miyim? Bunun fetvasını verirseniz memnun olurum.

Cevap: Olay anlattığın gibi ise onu Mekke'de kesebilir ya da satabilirsin. Alimlerin bu konudaki görüşlerinin sahih olanına göre o hayvanı Hill bölgesinin Taif veya Cidde veya başka bir yerine götürüp orada kesebilir veya satabilirsin. Çünkü nas, ihramlı kimselerin Harem bölgesi dışında bile olsalar av yapmalarının haram olduğunu hükme bağlamıştır. Bir de Harem bölgesi dahilinde olanlara ihramlı olmasalar bile av yapmak haram kılınmıştır. Senin sorduğun mesele ne bu iki duruma ne de bu nitelikte olan başka bir meseleye girer. Dolayısı ile zikrettiğin meselede hüküm av hayvanı edinmek ve kesmek noktasında aslı üzere yani mubahlık üzere kalır. Çünkü sen bu ceylanı ihramlı değilken ve Harem bölgesi dışında mülkiyetine katmış bulunmaktasın. Yüce Allah bu konuda şöyle buyurur: Ey iman edenler! Allah sizi ellerinizin ve mızraklarınızın erişeceği bir avlanma ile (onu yasak ederek) dener ki gizlide (kimsenin görmediği yerde, gerçekten) kendisinden kimin korktuğu ortaya çıksın. Kim bundan sonra sınırı aşarsa onun için acı bir azap vardır.(94)Ey iman edenler! İhramlı iken avı öldürmeyin. Bir başka ayetin meali de şöyledir: Hem size hem de yolculara fayda olmak üzere (faydalanmanız için) deniz avı yapmak ve onu yemek size helal kılındı. İhramlı olduğunuz müddetçe kara avı size haram kılındı. Huzuruna toplanacağınız Allah'tan korkun. Peygamber Efendimiz'in de (s.a.v.) şöyle dediği sabit olmuştur: Allah Mekke'yi haram kılmıştır. Mekke (Bölümün numarası 11; Page No. 197) benden önce kimseye helal değildi. Benden sonra da helal değildir. Bana da bir günün bir anında helal kılınmıştır. Mekke'nin yaş otu koparılmaz, ağacı kesilmez, av hayvanı ürkütülmez. Bu hadisi Buhari ve Müslim rivayet etmişlerdir. Peygamber (s.a.v) in şöyle dediği de sabit olmuştur. Hz. İbrahim Mekke'yi haram kıldı. Ben de Medine'yi yani onun iki taşlığı arasını haram kıldım. Medine'nin ağaçları kesilmez, av hayvanları avlanmaz. Bu hadisi Buhari ve Müslim rivayet etmişlerdir. Buna göre ihramlı olmayan bir kimsenin Hill bölgesinde avladığı ve Harem bölgesine getirdiği ya da ihramlının ondan satın alma veya hibe ya da miras yoluyla aldığı bütün hayvanlar ihramlıya helaldir. Harem bölgesinde bulunan kişinin bunu mülkiyetine katması, kesmesi ve Hill ve Harem bölgesinde yemesi de helaldir. Bir kimse ihrama girse elinde veya evinde ya da yanında bulunan bir kafeste bir av hayvanı olsa ve bu hayvana ihramdan önce malik olmuş olsa, bu hayvan daha önce helal olduğu gibi şimdi de ona helal olur. Onu kesebilir, yiyebilir ve satabilir. İhramlıya ve Harem bölgesinde bulunanlara daha ilk baştan haram olan şey, o hayvanı av için avlamaktır. Bir de sadece kendisi için avlanan hayvanı almak ve etini yemektir. Bunu yaparsa hayvana malik olamaz. Bu hayvanı keserse hayvan ölü leş hükmündedir. Çünkü sahih bir hadiste şöyle sabit olmuştur: Hz. Peygamber (Bölümün numarası 11; Page No. 198) Ebu Umeyr el-Ensari'nin elinde Nuğayr (serçeye benzeyen bir kuş) gördü ve ona: Ebu Umeyr ne yaptı en-nuğayr diye sordu. Efendimiz (s.a.v) kuşu serbest bırakmasını emretmedi. Bu olay Medine'nin Harem bölgesinde olmuştu. Hişam b. Urve dedi ki: Müminlerin emîri Abdullah b. Zübeyr Mekkede onu dokuz yıl kafeslerde görürdü. Resulullah'ın ashabı Mekke'ye gelirlerdi. Ve orada kumru ve keklik kuşları vardı. Ve onların bu hayvanları avlamaları yasak edilmemişti. İbn-i Hazm'ın bir haberde nakline göre Mücahid şöyle demiştir: Av hayvanını Harem bölgesine canlı olarak getirip sonra onu kesmekte bir sakınca yoktur. Bir başka rivayete göre Salih b. Keysan dedi ki: Ben İbnü'z-Zübeyr'in emirliği zamanında Mekke'de av hayvanını canlı canlı satılırken görmüşümdür. İbn Zübeyr Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.