el-Vesiyye yeminleri

472

(Bölümün numarası 1; Page No. 378) ( 18545 ) Numaralı fetva: Soru : Güneyde bizim oralarda "el-Vesiyye yeminleri" diye bir yemin var. Bu yemin kişiler ve kabileler arasındaki bir çok tartışmayı ve anlaşmazlığı çözmektedir. Örneğin, arazi anlaşmazlıkları, yaralanmalar, ya da birinin başkasının ağaçlığına haksızlık etmesi, kavgadan sonra adamın oğlunun yaralanması, koyun sürüsünün başkasının arazisine dalması gibi durumlarda haksızlık eden veya velisi yaralı olan, malına tecavüz edilen veya haksızlığa uğrayan kişinin yerinde olsa bir şey talep etmeyeceğini söyleyerek şöyle yemin eder. Vallah'il Azim ey ağaç sahibi, koyun sahibi veya evladın babası bu hata senden olsaydı, sana müsamaha gösterecek ve senden bir şey talep etmeyecektim der. "el-Vesiyye yeminleri" bu şekilde yapılmaktadır. Hocam, bir mesele daha var: Geçmişte anlatılan had cezası olmayan hatalar için ta'zir (küçük düşürme) cezaları uygulanmaktadır. Kabileye veya köy halkına bir, iki veya daha fazla koyun kesme cezası. Bu şekilde tartışanlar arasındaki bir çok sıkıntı rızaları ile çözülmektedir. Bu iki meselenin hükmü nedir?

(Bölümün numarası 1; Page No. 379) Cevap :Öncelikle,"el-vesiyye yeminleri" dediğiniz ve şu surette yapılan yemin: Bir adam başkasının şahsına veya malına haksızlık ederse, haksızlık eden veya velisi, haksızlığa maruz kalanın yerinde olsam affederdim ve bir şey talep etmeyecektim şeklindeki yemini münkerdir. İnsanlara Allah'ın (c.c.) ve Resulullah'ın (s.a.v.) yüklemediği şeyleri yüklemek olur. Bu yeminle karşı karşıya gelen kişi terk etmeli ve uzaklaşmalıdır. Karşılıklı rızaya dayalı olan ve meşru olan sulha yönelmek gereklidir. Veya şer'i mahkemelere giderek mahkemeleşmek gerekir. İkinci olarak: Haksızlık yapan veya hata yapana ta'zir cezasına gelince, şöyle ki hata edene veya haksızlık edene tedip için ve mağdurun da gönlünü razı etmek için kabileye bir veya daha fazla koyun kesme cezası verilmesi durumunun şer'an yeri yoktur. Kabilenin töresine değil de, mahkemeye havale edilmesi gereken ta'zir cezalarının oranı da burada cürüm ile orantılı değildir. Bu caiz olmaz. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.