Karşılığında zekat malından düşmek suretiyle borcu silmek

459

( 20567 ) Numaralı fetva: Hamd yalnız Allah'adır. Salât ve selam, kendisinden sonra peygamber gelmeyecek olan Hz. Muhammed'in üzerine olsun. (Bölümün numarası 8; Page No. 452) Bilimsel Araştırma ve Fetva Daimi Komisyonu, Sayın Genel Müftüye İslami İşler, Vakıflar, Davet ve Rehberlik Bakanlığının el-Baha bölgesi genel müdürü Salih b. Ali ez-Zehrani tarafından 26/1/2008 sayı 29/7/1419 h. yılında gelen yazıya muttali olmuştur. Yüksek Alimler Konseyii Genel Sekreterliğinden Komisyona 4744 sayı ve 3/8/1419 h. tarihinde havale edilmiştir. Yazıda (S.M.Â.Z.) isimli vatandaşın sorduğu soruya bakılması talep edilmektedir. Gelen yazının metni şudur: Adamın biri benden bir araba satın aldı ve onunla oğlunu evlendirdi. Meblağ 160.000 riyal kadardır. Daha sonra oğlu feragat etti ve vazifeyi terk etti. Ben de bu adamı şikayet ettim ve borcu ödemesi ya da hapsedileceği şeklinde aleyhine karar çıktı. Dokuz ay kadar hapse girdi. Bu meblağı ödeyememektedir. Bu adamla sahip olduğu iki evi rehine olarak almak üzere anlaştık. Bunlardan başka bir malı yoktur. Anlaşma şartlarımız şöyle idi : 1417 h. yılı sonunda 80.000 riyal, 1418 h. yılı sonunda da 80.000 riyal ödeyecektir. Ancak adam sadece 30.000 riyal ödeyebilmiştir. Bunu da hayır sahiplerinden almıştır. Bana 130.000 riyal borcu kaldı. (Bölümün numarası 8; Page No. 453) Dolayısıyla, şer'i mahkemenin kararına göre anlaşmaya vardığımız gibi bu iki ev bana ait olmaktadır. Kıymetli hocalarım: Ben bu adamın fakir olduğuna eminim. Bu iki evden başka kalacak evi de yoktur. Bir gelir kapısı da yoktur. Kıymetli hocalarım bana fetva veriniz. Bu meblağı malımın zekatı sayıp, iki evi almaktan vazgeçebilir miyim?

Komisyon soruyu inceledikten sonra şöyle cevaplamıştır: Zekatta asıl olan kişinin verdiği malı bizzat temlik edip hak edene vermesidir. Kişinin alacaklı durumda olduğu fakirin borcunu düşerek bunu zekatına sayması caiz değildir. Ancak borcunun tamamını veya bir kısmını ödemesi şeklinde bir şart koşmadan bu fakir adama zekat vermesi ise caizdir. Fakir olan şahıs ta zekatı alıp kendi isteği ve rızasıyla borcunu öderse bunda bir sıkıntı olmaz. Başarı Allah'tandır! Allah, Peygamberimiz Muhammed'e âline ve ashâbına salât ve selâm etsin.