(Bölümün numarası 7; Page No. 398)
Ölünün ehlini taziye etmek (başsağlığı dilemek)
(14705) Numaralı fetva:
Soru : Bundan iki sene önce Cidde’nin güneyinde Kur’ân okunmaksızın sadece taziye evi inşa etme konusunu size yazmıştık. Çünkü orada bunun bir benzeri yoktur. Kuzey tarafta ise, iki sene önce Muhammed b. 'avd b. Laden (Allah hepsine rahmet etsin) onun benzerini tesis etmişti. Bunun bina edilmesinin sebebi ise insanların çoğunun odalarının sayısı iki ya da üçü geçmeyen gerçekten çok mütevazi dairelerde oturuyor olmasıydı. Bu insanlardan birinin yakını vefat ettiğinde onların evleri küçük olduğundan akraba ve mahalle sakinlerinden taziyeye gelenleri karşılayamıyordu. Ayrıca taziyeye gelen söz konusu kişilerin kadın ve erkeklerden oluşuğuna dikkat çekerim. Bunlara bir de vazifenin sahibi aile fertlerini ilave etmek gerekir. Bütün bunlardan dolayı Allah rızası için bu amaçla taziye evini inşa ettik. Bu durumu bakmanız ve bizi irşad etmeniz için makamınıza ilettik.
(Bölümün numarası 7; Page No. 399) Cevap : Allah’a ibadet etmek için ve ondan sevap almak için yapılan her amelin Allah’ın aziz kitabında ya da söz, fiil veya takrir şeklinde Resulullah’ın (s.a.v.) sünnetinde sabit olması gerekir. Taziyeden maksat ölünün ailesini teselli ile Allah’tan ecir almak ve onlara dua etmek suretiyle onların acılarını hafifletmek olduğuna göre taziye üslubu Hz. Mustafa’dan (s.a.v.) sünnet ile sabit olmuştur. Bu minvalde;
Çocuğu öldükten sonra kızlarından birinin taziyesine gidince Resulullah'ın (s.a.v.) buyurduğu gibi: Alan da veren de Allah’tır. O’nun katında her şeyin belli bir vakti vardır. Ona sabrı ve ecrini Allah’tan beklemesini emretti.
Hadisi Buhari ve Müslim rivayet etmiştir.
Ölünün yakınlarına meşru olan herhangi bir duayı yapmak caizdir. Örneğin: (Allah size taziyenin en güzelini etsin, musibetin için sana sevap versin, onun yerini size hayır olarak tebdil etsin.) Çünkü Ümmü Seleme (radiyallahu anhuma) şöyle demiştir: Resulullah’ın (s.a.v.) şöyle dediğini işittim:
Herhangi bir kul sıkıntıya düşer de “Biz Allah’dan geldik, Allah’a döneceğiz. Allahım, başıma gelen musibetin ecrini ver ve bana bundan daha hayırlısını lutfet” diye dua ederse, Allah Teâlâ onu uğradığı sıkıntıdan dolayı mükâfatlandırır ve ona kaybettiğinden daha hayırlısını verir.” Ümmü Seleme dedi ki, Ebû Seleme öldüğünde ben, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in öğrettiği gibi dua ettim. Allah da bana Ebû Seleme’den daha hayırlısını, Resûlullah (s.a.v.)’i verdi.
Hadisi Müslim rivayet etmiştir. Ölünün velisine evinde, yolda, çarşıda veya işte bu şekilde söylenebilir. Çünkü Resulullah (s.a.v.), sahabe-i kiram, hülafa-i raşidin veya imamlardan herhangi birinin taziye için özel olarak oturdukları, ya da taziye için özel bir gün, zaman veya mekan belirledikleri ya da taziye için insanları topladıkları varid olmamıştır. Öyle olsaydı Resulullah (s.a.v.) yapığı için Allah’a yaklaştırırdı. Rasulullah’ın (s.a.v) amcası Hamza b. Abdilmuttalip, amcasının oğlu Ca’fer b. Ebi Talib şehit edilmiş, oğlu vefat etmiş, kızı Zeyneb vefat etmiş, daha o hayatta iken sahabenin seçkinlerinden bazıları vefat etmiş ve sonra da Resulullah’ın kendisi (s.a.v) vefat etmiştir ve müslümanların kalperinde ona (s.a.v.) karşı büyük bir sevgi vardı. Eğer taziye için toplanmak meşru olsaydı toplanırlardı. Aynı şekilde Ebû Bekr, Ömer, Osman ve Ali vefat ettiler. Müminlerin anneleri olan Resulullah’ın (s.a.v.) hanımları ve diğer sahabeler vefat ettiler. Hiç kimsenin onlar için taziye yaptıkları ya da bunun için toplandıkları duyulmamıştır. Bu durum da delalet etmektedir ki taziye için toplanmak ve orada bulunanlara yemek yapmak dinde aslı olmayan kötü bir bidattır. Bunu inkar etmek vaciptir ve bunun yapılmasına yardım edenler günah işlemektedir.
Ne zaman ki sonraki nesiller toplanmayı icat ettiler ve toplananlara yemek yaptılar değerli sahabe Cerir b. Abdullah el-Beceli şöyle dedi: "Biz –yani sahabeler- vefat edenin akrabalarında toplanmak ve definden sonra yemek yapmayı ölüye feryat ve figan etmek sayarız." Bunu İmam Ahmet hasen isnad ile rivayet etmiştir. Taziye için belirli bir vakit veya mekan tahsis etmek ya da okuyucular getirme ya da herhangi bir yeme içme türü şeyler getirmenin bidat olduğunu teyit ediyoruz. Bu nedenle ücretli ya da ücretsiz taziye evi yapmayı men ediyoruz.
(Bölümün numarası 7; Page No. 400)
Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.